کوارتز

کوارتز (Quartz)

فرمول شیمیایی: SiO2

در دو پلیمرف دمای پائین و دمای بالا که هر دو  در رده‌های مختلف سیستم هگزاگونال متبلور می‌شوند. 

کوارتز در بین  کانی های مختلف تقریباً خالص ترین ترکیب شیمیایی را دارد.

طبق عکس سری باون (سری گلدیش) پایدارترین کانی سیلیکاته بوده بنابراین خواص فیزیکی ثابتی دارد و هیچ گاه تجزیه نمی شود.

فاقد کلیواژ بوده و خاصییت پیروالکتریسیته و پیزوالکتریسیته قوی دارد.

محل پیدایش:
کوارتز یکی از کانی های متداول و فراوان سنگ های آذرین، دگرگونی و رسوبی است. حتی همراه کانی های هیدروترمال نیز دیده می شود.
درپگماتیت های گرانیتی قسمت زیادی از سنگ را کوارتز تشکیل  می دهد.
در محیط های رسوبی به صورت چرت و فلینت رسوب می کند.
سنگ دگرگونی که تماماً از کوارتز باشد را کوارتزیت می گویند
کوارتز فراوان ترین کانی باطله در رگه های فدار گرمابی است.

پیدایش در ایران:
در منطقه کوه گبری رفسنجان ، بصورت ژئودهایی با طول چند متر از کلسدونی ، کوارتز شیری ، دودی ، بنفش و نیز بصورت خوشه های کوارتز یافت می شود.
در نهشته های دگرگونی همدان و ملایر رگه های کوارتز شیری رنگ دیده می شود.

کاریرد:
به عنوان سنگ قیمتی یا تزینی- بصورت ماسه، ساینده، ساخت شیشه ، رنگ ، کاغذ سمباده ، عدسی و .

کوارتز

⛏ خواص فیزیکی و ماکروسکوپی:

سیستم تبلور: هگزاگونال
شکل بلوری: منشوری با شیارهای افقی بر روی وجوه منشور
رنگ: بی رنگ یا سفید، وجود ناخالصیها آن را رنگین می کند.
جلا: شیشه ای و در برخی از نمونه ها چرب یا درخشان
رخ: فاقد رخ
شکستگی: صدفی
سختی: ۷ 
وزن مخصوص: ۲/۶۵
 

کوارتز

خواص نوری و میکروسکوپی:

بی رنگ و فاقد پلی کروئیسم
بلورهای شفاف و عدم تجزیه 
رخ: فاقد رخ
برجستگی: بسیار ضعیف 
بیرفرنژانس: ضعیف، رنگ های تداخلی آن خاکستری تا سفید سری اول
خاموشی: در مقطع طولی موازی و گاهی اوقات بر اثر فشارهای تکتونیکی و دگرگونی در آن خاموشی موجی رخ می دهد. در مقاطع عمود بر محور نوری این کانی خاموش است.
ماکل: فاقد ماکل
طویل شدگی: مثبت
محور نوری: یک محوری مثبت
در کوارتز تعیین علامت طویل شدگی و زاویه خاموشی به دلیل عدم کلیواژ، ماکل و شکل اتومرف مشکل است.